21 marca 2019 09:57
Zniszczona tablica przy al. Marsz. J. Piłsudskiego przy dawnym MarcPol-u.
Tablice poświęcone pamięci Żołnierzom Pułku Wileńskiego nie mają się najlepiej. Jedna z nich znajdująca się przy dawnym markecie Markpol przy al. Marsz. J. Piłsudskiego (w pobliżu ul. Lipowej ) została zniszczona. Ktoś ją sprofanował, zamalowując niebieską farbą treść z informacją dot. wydarzeń w tym miejscu w czasie trwania Bitwy Warszawskiej w sierpniu 1920 r.
Tablice powstały z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Radzymina oraz Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga za pieniądze wyłożone przez Starostwo Powiatu Wołomińskiego i pomoc Urzędu Miasta Marki. Ustawionych jest dziesięć tablic w ciągu al. Marsz. J. Piłsudskiego, pięć na terenie naszego miasta i tyleż samo na terenie Radzymina. Poświęcone są pamiętnemu przemarszowi i krwawemu wysiłkowi Żołnierzy Wileńskich na drodze z Marek do Radzymina określoną przez Prymasa Tysiąclecia Kardynała Wyszyńskiego ,,Szosą Golgoty Polskiej".
Nie wiemy czym kierował się sprawca tej podłości? Czy kierowała nim głupota czy celowe działanie? Może nie był dostatecznie nauczony w szkole, a może nie wiedział, że niektórzy Wileńscy żołnierze pozostali w Markach już na zawsze, a ich szczątki spoczywają na naszym cmentarzu. Przecież o tym powinien wiedzieć każdy mieszkaniec naszego miasta. A może winni jesteśmy także my starsi mieszkańcy Marek, że niezbyt często przypominamy o tym młodszemu pokoleniu.
Powiadomiona Policja stara się ustalić sprawcę, a Urząd Miasta spróbuje naprawić zniszczony element. My zaś, przypomnijmy sobie o czym mówi ustawiona tam tablica.
W budynkach stacji kolejki nazywanej też dworcem Pustelnik II przed Bitwą Warszawską mieściło się Dowództwo Grupy Fortyfikacyjnej dowodzonej przez majora Hankiewicza. Wydanym rozkazem energicznie przystąpiło do rozbudowy umocnień obronnych Przedmościa Warszawy na długości dawnej linii okopów biegnących od Nieporętu do Zielonki. Dowództwo fortyfikacyjne położyło też kres panice jaka powstała w pierwszej fazie Bitwy Warszawskiej wśród zbiegłych z pola walki żołnierzy i robotników fortyfikacji salwujących się ucieczką do Warszawy. Wysłane patrole na terenie Pustelnika i Marek wyłapały uciekinierów. Do stacji Pustelnik dowożono niezbędne materiały wojenne potrzebne do budowy umocnień i walki z bolszewikami. Tu mieściła się Czołówka Amunicyjna wydająca po 100 naboi dziennie na każdego żołnierza biorącego udział w bitwie warszawskiej. Z budynku stacji Pustelnik wydany był rozkaz przyczyniający się do odniesienia zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej. Rozkaz którego fragmenty pozwólmy sobie przytoczyć.
,,Dowództwo II Brygady Litewsko-Białoruskiej
Stacja Pustelnik, L .1560/OP
15 sierpnia 1920 godz. 3,40 .
[...]
3) Dowództwo I armii rozkazem.4285,15 VIII 20 zarządziło kontrakcję dywizjami Dziesiątą, Pierwszą Litewsko-Białoruską, oraz Jedenastą ,celem odzyskania utraconego rejonu Radzymina
4) Druga brygada wsparta plutonem czołgów, w składzie wileńskiego i grodzieńskiego pułku uderzy 15 sierpnia o godz. 6 rano wzdłuż szosy w kierunku na Radzymin. [...]
6) Artyleria o godz. 5:30 rozpocznie silny ogień , który ma trwać do godziny 5:50 po czym przenosi ogień na pozycje tyłowe nieprzyjaciela.
W pobliżu stacji Pustelnik przy skrzyżowaniu ul. Piłsudskiego i ul. Pomnikowej ( obecnie szkoła języków obcych) rozstawiony był wycofany z Radzymina 19 pułk artylerii polowej dowodzonej przez porucznika Teofila Tomaszewskiego. Ze stacji Pustelnik przekazywano rannych żołnierzy do szpitala polowego usytuowanego w budynkach pobliskiego Czerwonego Dworu. Poznawszy wydarzenia tego miejsca nie pozwólmy niszczyć pamiątek i informacji jego dotyczących, lecz zachowujmy w pamięci chlubne wydarzenia dziejów naszej Małej Mareckiej Ojczyzny.
Tekst. Marian Ryszard Sawicki. Stowarzyszenie Marki-Pustelnik-Struga.
Zapraszamy również do wysłuchania audycji radiowej z lutego 2017 nt inicjatywy powstania tablic upamiętniających. Kliknij tutaj
