Poszukujemy wszelkich materiałów archiwalnych dot. działania Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy w Strudze

 23 września 2021    09:59

Poszukujemy wszelkich materiałów archiwalnych dot. działania Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy czyli szkoły zawodowej funkcjonującej w Markach - Strudze w latach 1950 – 1989 na terenie Zgromadzenia Zakonu Michalitów.

W związku z przygotowywanym do druku III tomem Rocznika Mareckiego, w którym przedstawimy zarys działania tej placówki oświatowej w Markach, poszukujemy wszelkich materiałów archiwalnych związanych z działaniem tej szkoły. Chodzi nam o fotografie, świadectwa, tarcze szkolne, ale również wspomnienia i refleksje na temat nauczycieli, koleżanek i kolegów ze szkolnej ławy.

Poniżej zamieszczamy fragmenty przygotowywanego opracowania

Szkolnictwo zawodowe w Markach ma swoją długą historię. Prekursorami tego rodzaju szkolnictwa było Zgromadzenie Księży Michalitów w Strudze.

Szkoła powstała w 1950 r. Została przejęta przez CZSP od Zakładu Wychowawczego Księży Michalitów w Strudze przy ul. Piłsudskiego 244. (Wówczas przy ul. gen. Karola Świerczewskiego 8). 

Kadrę w tej nowej placówce oświatowej stanowili doświadczeni nauczyciele zawodu o różnych specjalnościach min.: byli to szewcy, kaletnicy, kowale ślusarze, murarze, wywodzący się  jeszcze z okresu przed wojennego. Wpajali oni w swych wychowanków oraz kształtowali postawy szacunku dla przełożonego, wartości pracy, poszanowania dla narzędzi. Mimo,że funkcjonowali w nowej socjalistycznej rzeczywistości, to jednak nauczany przez nich etos pracy miał swoje podstawy w Rzeczypospolitej okresu międzywojennego.  

Ciekawostką jest fakt pochodzenia szkolnej świetlicy. Otóż po zakończeniu budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie w 1955 r., świetlica, która przeznaczona była dla robotników zatrudnionych na tej budowie, staraniem ówczesnego dyrektora szkoły Antoniego Dyrdy trafiła do Strugi. Ten nowy szkolny obiekt wykonany był w całości z drewna dlatego bez większych problemów został rozmontowany i zainstalowany na terenie szkoły. Wg informacji uzyskanych od absolwentów tej szkoły, świetlica posiadała powierzchnie ok. 200 mkw. Używana była po zamontowaniu centralnego ogrzewania cało rocznie. Tu mieściła się szkolna kuchnia, biblioteka. Tu odbywały się szkolne apele, występy artystyczne zapraszanych aktorów scen warszawskich oraz występy artystyczne samych uczniów. Uroczyste akademie z okazji rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego.

Dla hobbystów organizowane były kółka zainteresowań takie jak kółko motoryzacyjne czy fotograficzne. Przewodniczącym kółka motoryzacyjnego był autor niniejszego opracowania (Antoni Mirończyk), natomiast opiekunem - nauczyciel zawodu Stanisław Brzeziński. Do Kółka Motoryzacyjnego należało pięciu uczniów i jedna uczennica – Stanisława Kopańska – właścicielka pojazdu motocyklowego marki „osa”, którym przyjeżdżała na zajęcia do szkoły. Warto się pochwalić, że uczestnicy naszego motoryzacyjnego kółka zaprojektowali i zbudowali trójkołowego gokarta z napędem na tylną oś niemieckim silnikiem MAW. Na stanie naszego kółka  znajdowały się też wyremontowane własne motocykle marki „WSK” oraz ”Norton”.  

Jeden z nauczycieli przedmiotów takich jak: matematyka oraz technologia metali – Stanisław Rasiński, który pracował w latach 60 XX w. potrafił swoją pasją zbudowania własnymi siłami na terenie szkoły kortu tenisowego z prawdziwego zdarzenia, zarazić wielu uczniów i nauczycieli. W ciągu kilku miesięcy, angażując wielu uczniów, którzy często po lekcjach zostawali w szkole by kruszyć na ceglaną mączkę cegły, a właściwie ich odpady pochodzące z okolicznych cegielni. Potem wykorzystując tężyznę fizyczną, specjalnym walcem przygotowywano powierzchnie kortu do właściwego stanu. Na tym własnoręcznie zbudowanym korcie tenisowym urządzano później zawody sportowe i mecze.

 

Nauczyciele, którzy pracowali w szkole: lista tych, których udało się ustalić:

1.  Józef Niziołek -kierownik warsztatów w latach 1950-1960.
2. Mirosław Modzelewski – kierownik warsztatów od 1960, aż do 1992 r. do samego końca funkcjonowania szkoły i przekazaniu na rzecz Zgromadzenia Michalitów.
3. Antoni Kryśkiewicz – nauczyciel zawodu na dziale kowalsko-ślusarskim w latach 1950-1970, aż do przejścia na emeryturę.
4. Jan Penzioł  - żołnierz AK VII Obwodu Armii Krajowej II Rejonu „Celków -Marki”.  Wielce zasłużony dla Marek[1]. 
5. Jerzy Stanisławski – uczył fizyki i przedmiotów zawodowych.
6.  Zbigniew Soliwoda – nauczyciel zawodu (jakiego?)
7. Henryk Kryniszewski – wychowanie fizyczne przed Zbigniewem Habzdą.
8. Zbigniew Habzda – wychowanie fizyczne.
9. Jerzy Piotrowski (dojeżdżał z Zielonki) – obróbka skrawaniem.
10. Stefan Rzepniewski -
11.  Jan Rzepniewski -
12.  Ryszard Orpel – nauczyciel przedmiotów zawodowych
13.  Krystyna Boryszewska – absolwentka szkoły podjęła pracę jako magazynierka
14. Ludwika Napiórkowska – sekretarka.
15. Maria Lis – sekretarka.

Jeśli ktoś z Państwa rozpozna pozostałe osoby na zamieszczonych archiwalnych fotografiach lub jest w posiadaniu interesujących nas materiałów prosimy o kontakt telefoniczny lub mailowy do niżej wymienionych osób:

1.Zbigniew Paciorek - 606-873-795, zbigniew.paciorek1007@gmail.com

2. Antoni Mirończyk - 694-363-712

Uczniowie na obozie letnim (Mazury?). Pierwsza od prawej (blondynka) Krystyna Broma, w kostiumie dwuczęściowym (blondynka) Ludwika Napiórkowska, pierwsza od lewej (w klapakach) Krystyna Boryszewska (magazynierka). Fot. 1966 r.

 

Mirosław Modzelewski (kierownik warsztatów) i Krystyna Boryszewska pracowała w magazynie szkolnym. Fot. z ok. 1968 r.

 

Przyjęcie karnawałowe w roku szkolnym 1969/1970. Polewa Kazimierz Michalski. W środku Roman Paszkiewicz – nauczyciel zawodu.

 

W środku w krawacie dyr. placówki Antoni Dyrda z uczennicami. Klęczy pierwsza od prawej Janina Szubierajska. Stoi od prawej Halina Marchewka.

 

Rozpoczęcie roku szkolnego 1964/1965. Grono pedagogiczne i uczniowie z działu galanterii skórzanej.  Od lewej w trzecim rzędzie Stanisław Habzda – nauczyciel zawodu. W drugim rzędzie szósty od lewej Michał Longosz nauczyciel zawodu, późniejszy naczelnik Miasta Marki.

 

Na jednej ze szkolnych wycieczek. W środku (w długim swetrze) nauczycielka języka polskiego – Henryka Borkowska. (W krawacie) Mirosław Modzelewski, Krystyna Boryszewska Drugi od lewej (z wąsikiem) Jan Penzioł z synami, klęczy Wanda Penzioł (żona Jana). W sweterku ii z charakterystycznie wyłożonymi kołnierzykami – Ryszard Orpel – nauczyciel zawodu. Fot. lata 70 XX w.

 

Jedna z uroczystości szkolnych. 1964 r. Siedzą od lewej: Michał Longosz, Antoni Kryśkiewicz, Tatuń (brak imienia), Piotrowski (brak imienia), Roman Paszkiewicz, Franciszek Kamiński, Antoni Zakrzewski i jego żona Jadwiga.

 

Kadra nauczycielska oraz pracownicy pomocniczy szkoły. Zakończenie roku szkolnego 1958/1959. Stoją od lewej dyr. Antoni Dyrda, Antoni Kryśkiewicz, Z prawej strony w koloratce ks. Mirecki (michalita). Z prawej strony (postawna kobieta) to woźna Aleksandra Pietrucha, z lewej strony ks. Mireckiego stoi Stanisław Brzeziński.

 

 

 

 

---

[1]Za zasługi dla miasta Marki został Honorywym Obywatelem Miasta Marki.