Pamięci żołnierzy 1920 roku

Antoni Widomski ProMemoria

 22 października 2010    21:47

znicz_01Żołnierze Bitwy Warszawskiej 1920 roku, którym nie dane było wrócić do swoich domów, spoczęli na cmentarzach Radzymina, Kobyłki, Marek. Na naszym, powstałym w 1917 roku, cmentarzu pochowanych zostało ponad 100 żołnierzy sierpnia 1920 roku.  Spoczęli tu bohaterowie polegli pod Radzyminem, i ci którzy zmarli na wskutek poniesionych ran w szpitalu w "Czerwonym Dworze" w Pustelniku.

W listopadzie 1932 roku, w kwaterze żołnierskiej,  uroczyście został odsłonięty Pomnik Żołnierzy 1920 -  dar mieszkańców Marek. Uroczystego odsłonięcia pomnika im poświęconego dokonał w imieniu rządu Rzeczypospolitej Polskiej starosta warszawski Tadeusz Wardejn-Zagórski.

pz_1920_01

Zapalenie znicza

pz_1920_02

Złożenie wieńca przez starostę warszawskiego Tadeusza Wardejna-Zagórskiego

pz_1920_03

Widok ogólny udekorowanego pomnika.

pz_1920_04

Poległym cześć

(Foto: Pikiel Witold, Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji)

"Pomnik powstał ze składek społeczeństwa Marek. Znajdował się w miejscu, gdzie dzisiaj możemy zobaczyć pamiątkową tablicę poświęconą poległym żołnierzom. Wykonany był z 4 prostokątnych betonowych płyt, z których jedna stanowiła jego cokół, wysoki na 3 m, zwieńczony wykonanym z brązu orłem z rozpostartymi skrzydłami i głową w koronie. Na betonowych segmentach pomnika umieszczono odznaczenia państwowe i napis "Poległym cześć 1920 r.".

Aż do początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zwracała uwagę głęboka symbolika orła zdobiącego pomnik: szeroko rozpostarte skrzydła, jakby zrywał się do lotu, w kilku miejscach "przestrzelone" swego rodzaju alegoria do sytuacji politycznej Polski po 1945 r.

Ten piękny orzeł został skradziony, a ustawiona w jego miejsce kopia nie oddaje charakteru tamtego zabytku. Z czasem pomnik został rozebrany, a pamięć po nim powoli wygasała. Mogiły żołnierzy z 1920 r. zaczęto nazywać grobami "nieznanego żołnierza". Określenie to z gruntu przecież fałszywe, upowszechniło się.

Do początku lat sześćdziesiątych groby żołnierskie znajdowały się tu, gdzie dziś jest zbiorowa mogiła oraz kilka metrów w kierunku na wschód od niej. Były to niewielkie kopczyki usypane z ziemi i porosłe trawą lub okryte darnią. Na każdym z nich umieszczono drewniany, około metrowej wysokości krzyż, a na nim tabliczkę zawierającą informacje o poległym: jego imię, nazwisko, wiek oraz datę śmierci. Na niektórych tabliczkach widniał tylko napis: NN (nazwisko nieznane)".

(Zbigniew Paciorek, Marki dzieje, tradycja, kultura,s.215)

Ich wieczna żołnierska kwatera została zlikwidowana.  Pozostała z niej tylko niewielka zbiorowa mogiła, zwana przez Markowian "Grobem Nieznanego Żołnierza".

Nasi przodkowie złożyli hołd bohaterom, którzy nie wahali się ginąć w obronie Ojczyzny i dopiero co odzyskanej niepodległości, by pamięć o nich nigdy nie wygasła. Naszym obowiązkiem jest przywrócenie prawdy historycznej.

W dniu 19 marca 2010 roku, powstał społeczny komitet który za cel postawił sobie odbudowę pomnika w takiej postaci, w jakiej istniał od 1932 roku.

Komitet zawiązał się w roku 90. rocznicy Bitwy Warszawskiej w poczuciu obowiązku przekazania obecnym i przyszłym pokoleniom Polaków autentycznego obrazu historii zmagań bohaterów narodu polskiego w walce z najeźdźcą bolszewickim o zachowanie tożsamości narodowej i wolności Europy oraz godnego upamiętnienia poniesionych przez nich ofiar.

Skład osobowy Komitetu:
1.    Bogusław Dąbkowski
2.    Wojciech Jedliński
3.    Marek Kroczek -  Sekretarz
4.    śp. Tadeusz Lużyński -  zmarł 23 sierpnia 2010 roku
5.    Zbigniew Motyczyński -  Przewodniczący
6.    Zbigniew Paciorek
7.    Marian Ryszard Sawicki -  Zastępca Przewodniczącego
8.    Tadeusz Sienkiewicz -  Skarbnik
9.    Antoni Widomski


Społeczny Komitet Odbudowy Pomnika Żołnierzy 1920 roku w Markach działa za zgodą i z poparciem Ks. Prałata Zygmunta Wirkowskiego, Proboszcza Parafii p.w. Św. Izydora w Markach.

O zawiązaniu i postanowieniach Komitetu poinformowani zostali Radni Miasta Marki - członkowie Komisji Oświaty Kultury i Sportu oraz Pan Janusz Werczyński -  Burmistrz Miasta Marki.

Komitet zaprosił do współpracy w charakterze członków honorowych przedstawicieli organizacji kombatanckich działających na terenie Miasta Marki.

Podstawowym celem działań Komitetu będzie doprowadzenie do przywrócenia wyglądu Pomnika do stanu z dnia jego odsłonięcia w listopadzie 1932 roku oraz zamieszczenie na Pomniku nazwisk poległych żołnierzy, które zostały odnalezione w księgach parafii p.w. Św. Izydora w Markach w roku 2009.

Ten  cel, godny poparcia ze względu na interes publiczny, a więc przede wszystkim cel kulturalno-społeczny jakim jest budowa Pomnika Żołnierzy 1920 roku Komitet chce zrealizować poprzez przeprowadzenie zbiórek publicznych środków zgodnie z Ustawą z dnia 15 marca 1933 roku o zbiórkach publicznych (Dz. U. z dnia 31 marca 1933 roku, Nr 22, poz. 162) oraz Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 listopada 2003 roku, w sprawie przeprowadzania zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami (Dz. U. z dnia 24 listopada 2003 roku, Nr 199, poz. 1947).

Burmistrz Miasta Marki, Pan Janusz Werczyński wydał decyzję zezwalającą na przeprowadzenie zbiórki publicznej na terenie Miasta Marki.

Pierwsza zbiórka publiczna zostanie przeprowadzona w dniach 30, 31 października i 1 listopada 2010 roku, na terenie Miasta Marki, na cmentarzu parafii p.w. Św. Izydora w Markach, przy ul. Księdza Biskupa Władysława Bandurskiego, za zgodą administratora cmentarza, Ks. Zygmunta Wirkowskiego, który wyraził zgodę na działania Komitetu.

Zwracamy się z apelem do wszystkich ludzi dobrej woli, którym nie jest obojętny obraz historii naszego kraju, o pomoc w przeprowadzeniu zbiórki.

Apelujemy do mieszkańców Miasta Marki o wsparcie tej szlachetnej inicjatywy. Każda złotówka przekazana na odbudowę zniszczonej mogiły obrońców Warszawy, Polski i Europy przed bolszewikami przyczyni się do przywrócenia prawdy historycznej.

W dniach od 30 października do 1 listopada członkowie Komitetu oraz osoby, które wyrażą wolę pomocy w przeprowadzeniu tej szlachetnej inicjatywy będą prowadziły zbiórkę ofiar pieniężnych do oznakowanych puszek. Kwestujący na rzecz Komitetu będą posiadali legitymację uprawniającą do prowadzenia zbiórki.

Wszystkich, pragnących pomóc w realizacji przedsięwzięcia zapraszamy w poniedziałek, 25 października, o godzinie 19.00 do Domu Katolickiego (Sala na II piętrze) na spotkanie organizacyjne.

Społeczny Komitet Odbudowy Pomnika Żołnierzy 1920 roku w Markach

Galeria

fot. 1
fot. 2
fot. 3
fot. 4
fot. 5
fot. 6
fot. 7
fot. 8
zdjecie

Antoni Widomski

Współpracuje z portalem od 2004 roku

www.historia.marki.pl

Komentarze:

Zastrzeżenie

Opinie publikowane na łamach Portalu Społeczności Marek są prywatnymi opiniami piszących — redakcja Portalu nie ponosi za nie żadnej odpowiedzialności.
Osoby publikujące w artykułach lub zamieszczające w komentarzach wypowiedzi naruszające prawo mogą ponieść z tego tytułu odpowiedzialność karną lub cywilną.

ACTIVENET - strony www, sklepy internetowe - Marki, Warszawa

skocz do góry