Marecka pamiątka powstania 1863 roku

START:    22 stycznia 2013

Antoni Widomski UMMarki ProMemoria

 17 stycznia 2013    13:13

Burmistrz Miasta Marki oraz Komitet Pro Memoria zapraszają na uroczystość złożenia wieńców na mogile w której spoczywają prochy weteranów Powstania Styczniowego - Jana Zagańczyka oraz Leopolda Trzcińskiego. Na mogile odsłonięta zostanie także tablica pamiątkowa. Uroczystość odbędzie się w dniu 22 stycznia 2013 roku o godzinie 12.00 na cmentarzu parafialnym w Markach.

____________________________________________________________________________________________________________________________

Walki powstańcze ominęły Marki, dlatego nasza miejscowość nie zapisała się w żaden znaczący sposób w historii Powstania Styczniowego 1863 roku. W wydanym w 1913 roku w Rapperswilu spisie bitew i potyczek 1863-1864 wspomina się o potyczce w Markach w dniu 25 lutego 1863 roku.

W wydanej w tym samym roku książce "Bitwy i potyczki 1863-1864" znajdujemy jednak wyjaśnienie, że "Pod samą Pragą niedaleko wsi Marki, ukazał się oddział powstańców, który zaalarmowawszy załogę warszawską, zniknął szybko i bez żadnej straty".

W Markach brakowało dotychczas powstańczych pamiątek. Wiedzieliśmy o mogile porucznika Leona Witkowskiego. Leona Witkowskiego na cmentarzu w Radzyminie. Odwiedzają Jego grób uczniowie szkoły ze Strugi. Brak było jednak pewności czy był mieszkańcem Strugi.

Teraz wiemy z całą pewnością. Porucznik Leon Witkowski, weteran powstania 1863 roku, zmarły 12 lutego 1940 r. w wieku 94 lat, w ostatnich latach przed II wojną światową mieszkał u swojej córki, Zofii Maciejewskiej w Strudze. Ze względu na stopniową utratę wzroku opiekowała się nim głównie jego wnuczka Maria Furczak. Jej mąż, Albin Furczak był późniejszym dowódcą kompanii Armii Krajowej w Pustelniku.

Zachowały się, w mareckiej parafii, akty śmierci szpitala wojskowego w Czerwonym Dworze w Pustelniku. Okazało się, że na cmentarzu parafialnym w Markach spoczywa dwóch weteranów Powstania Styczniowego 1863 roku.

Porucznik Jan Zagańczyk, zmarł 19 października 1924 roku w wieku 84 lat oraz porucznik Leopold Trzciński zmarły 16 marca 1927 roku w wieku 87 lat.

Kiedy kwatery żołnierskie zostały zlikwidowane, prochy pochowanych żołnierzy przeniesiono do wspólnej mogiły. Istnieje ona do dzisiaj i znana jest szeroko w Markach, jako mogiła żołnierzy 1920 roku. Teraz wiemy, że na cmentarzu w Markach, w mogile żołnierzy 1920 roku, spoczywają także prochy dwóch powstańców styczniowych.

Niezwykła historia. Spoczywają w jednej mogile żołnierze Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz weterani Powstania Styczniowego. Marszałek był ich wielkim orędownikiem i otaczał weteranów powstania tak niezwykłą czcią i szacunkiem. Powstanie 1863 roku uznawał za jeden z najważniejszych zrywów niepodległościowych w historii Polski.

To po powstaniu styczniowym zaczęła się praca organiczna u podstaw. Kto nie zna literatury z tamtego okresu, nie będzie w stanie zrozumieć następstw powstania styczniowego w świadomości narodowej Polaków.

Jednym ze skutków tej popowstaniowej pracy organicznej u podstaw była bohaterska postawa polskich chłopów w 1920 r. To już byli wolni obywatele. W pełni świadomi tego, że trzeba bronić odrodzonego państwa przed bolszewicką nawałą.

Pierwszy rozkaz Wodza Naczelnego odnoszący się do weteranów powstań narodowych ukazał się już 21 stycznia 1919 roku, trzy miesiące po odzyskaniu niepodległości. W dokumencie tym Józef Piłsudski uznał weteranów za żołnierzy Wojska Polskiego i przyznał im prawo noszenia munduru:
"Dla uczczenia ich i upamiętnienia roku 63 w szeregach Armii Polskiej wydałem rozkaz zaliczenia do szeregów Wojska wszystkich weteranów 63 roku z prawem noszenia mundurów Wojsk Polskich w dni uroczyste." Ustawa z 18 grudnia 1919 roku weteranom 1863 roku przyznawała stopnie oficerskie.

Niezwykłe miejsce, niezwykła mogiła. Spoczywają w niej ci, którzy byli dla kolejnych pokoleń źródłem siły i wytrwałości w walce o niepodległą Polskę. Spoczywają razem z tymi, którzy obronili w 1920 roku odrodzoną Rzeczpospolitą.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego. Oddajmy hołd uczestnikom powstania narodowego. Należy się im, bo walczyli dla nas. Niech zapłoną znicze naszej pamięci o ludziach, którzy chcieli żyć wolni i we własnej Ojczyźnie.

Antoni Widomski

Tekst opublikowany został pierwotnie w gazecie Fakty.ww.pl

 

Galeria

zdjecie: 47652
fot. 1
zdjecie

Antoni Widomski

Współpracuje z portalem od 2004 roku

www.historia.marki.pl

Komentarze:

Zastrzeżenie

Opinie publikowane na łamach Portalu Społeczności Marek są prywatnymi opiniami piszących — redakcja Portalu nie ponosi za nie żadnej odpowiedzialności.
Osoby publikujące w artykułach lub zamieszczające w komentarzach wypowiedzi naruszające prawo mogą ponieść z tego tytułu odpowiedzialność karną lub cywilną.

ACTIVENET - strony www, sklepy internetowe - Marki, Warszawa

skocz do góry