"ŚLADAMI HENRYKA FRIEDRICHA" - relacja z otwarcia wystawy

 28 października 2014    15:47

22 października 2014 roku o godzinie 12:00 w Galerii Mareckiego Ośrodka Kultury im. Tadeusza Lużyńskiego odbyło się uroczyste otwarcie wystawy "Śladami Henryka Friedricha", ukazujące życie i dorobek naukowy wybitnego polskiego językoznawcy z pierwszej połowy XX wieku, który urodził się w Markach. Na spotkaniu z udziałem prof. Elżbiety Wierzbickiej-Piotrowskiej obecni byli znamienici goście w tym: prof. Józef Porayski-Pomsta - Prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Języka, dr Krystyna Długosz-Kurczabowa, autorka opracowania merytorycznego wystawy, Małgorzata Platajs, Dyrektor Generalny Towarzystwa Biblijnego (przedstawicielka rodziny Henryka Friedricha), Małgorzata Czerwińska - Naczelnik Działu Promocji Urzędu Miasta Marki oraz wspaniała marecka młodzież z Zespołu Szkół nr 1 w Markach i z Zespołu Szkół nr 2 w Markach, wraz z pedagogami.
Artysta plastyk Luiza Wojciechowska-Konopka, która opiekuje się naszą Galerią, wprowadziła publiczność w klimat wystawy, opowiadając o krótkim, wypełnionym pracą i tragicznie zakończonym życiu Henryka Friedricha. Na jednej ścianie zestawione zostały plansze ukazujące akt chrztu i nagrobek językoznawcy - alfa i omega, początek i koniec. Urodził się w 1908 roku w Markach, ukończył filologię polską na UW, gdzie następnie się doktoryzował. Przyszły lata wytężonej pracy naukowej, przerwane przez wybuch II wojny światowej. Zginął w czasie powstania warszawskiego w zwykłej ulicznej łapance, a jego ciała nigdy nie odnaleziono.
Wystawa koncentruje się jednak na odnalezionej pracy magisterskiej Friedricha - "Nazwy miejscowe północnych okolic Warszawy". Napisana pięknym, kaligraficznym pismem, które możemy podziwiać na licznych wielkoformatowych planszach, ukazuje świat, który dawno minął. Ekspozycję ubogacają zdjęcia - nieco archiwalnych, z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz współczesne ukazujące dzisiejszy wygląd miejsc opisanych przez językoznawcę, których autorem jest Adam Gawlikowski, artysta fotografik, laureat wielu nagród na konkursach fotograficznych, autor zdjęć prezentowanych m.in. na VII Biennale Fotografii Górskiej oraz na wystawach "Pejzaże leśne", "Oblicza ludzi", "Cztery Pory Roku" i "Klimaty Mazowsza".
Prof. Józef Porayski-Pomsta , Prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Języka w krótkim wystąpieniu opowiedział o swojej, założonej przez prof. Witolda Doroszewskiego, organizacji, do której statutowych obowiązków należy krzewienie kultury języka polskiego właśnie. Mottem Towarzystwa jest myśl wyrażona przez wybitnego językoznawcę Witolda Doroszewskiego: "Żyjemy w czasach wciąż nowych i coraz wspanialszych osiągnięć i tryumfów techniki, wobec których na ogólnym tle kultury społecznej cała humanistyka spada w opinii wielu osób do roli podrzędnej, drugoplanowej. Zdobycze techniki są zdobyczami myśli ludzkiej, praca zaś myśli to praca jednego z najbardziej zadziwiają­cych, najsubtelniej zróżnicowanych pod względem struktury i funkcji "przyrządów", jakim jest mózg. (Pojęcie przyrządu jest pojęciem technicznym)."
Prof. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska skupiła się na omówieniu działalności merytorycznej Henryka Friedricha, pragnęła wytłumaczyć młodzieży kwestie, które go poruszały i zajmowały w pracy naukowej. W przygotowanym wcześniej zestawieniu zebrała nazwy z terenu Marek występujące w pracy magisterskiej naszego bohatera i w luźny sposób prowadziła dialog z publicznością, tak aby dowiedzieć się o dzisiejsze losy tych miejsc. Wytłumaczyła też, jak Friedrich tworzył hasła w swojej pracy - do danej nazwy geograficznej wyszukiwał prawdopodobną etymologię i następnie analizował ją językoznawczo np. "Wężarnia" - do rdzenia węż- dodano końcówkę -arnia. Drugą ważną częścią wystąpienia Elżbiety Wierzbickiej-Piotrowskiej była prezentacja książki Henryka Friedricha "Nazwy miejscowe północnych okolic Warszawy" zawierającej zdjęcia oryginalnej pracy magisterskiej, jej zredagowany i uwspółcześniony językowo tekst oraz zarys sylwetki uczonego. Prace nad książką prowadziły Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska i Krystyna Długosz-Kurczabowa.
Następnie Luiza Wojciechowska-Konopka ogłosiła KONKURS FOTOGRAFICZNY DLA MŁODZIEŻY pt. "Śladami Henryka Friedricha" zorganizowany przez Marecki Ośrodek Kultury oraz Towarzystwo Kultury Języka. Przed młodzieżą zostało postawione zadanie odnalezienia miejsc, które opisywał Friedrich w Markach i sfotografowanie ich dzisiaj. Pokłosiem konkursu ma być na wiosnę wystawa w naszej Galerii, dlatego zachęcaliśmy potencjalnych uczestników aby fotografowali przy dobrej pogodzie. Młodzież została też zmotywowana do własnych badań językoznawczych i opisywania oraz fotografowania miejsc, których zwyczajowe nazwy znają z ust rodziców, dziadków i innych przedstawicieli starszych pokoleń. Dla chętnych zostały przygotowane MATERIAŁY KONKURSOWE.
Ostatnią częścią spotkania było uważne zwiedzanie wystawy i pamiątkowe wpisy do naszej kroniki.

[gallery columns="4" orderby="post_date"]