Materialne ślady po cegielni Maksymiliana Małachowskiego w Pustelniku

Tomasz Paciorek StowarzyszenieMPS

 29 grudnia 2014    10:42

Kilka tygodni temu (początek grudnia) zniknął z powierzchni mareckiej ziemi kolejny, stary budynek. Nie był wpisany do rejestru zabytków, nie obejmowała go ochrona konserwatorska nie był nawet uwzględniony w ewidencji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Był to niewielkich rozmiarów, parterowy dom (czworak?) zbudowany z cegły pochodzącej z mareckich cegielni i pokryty czerwoną, ceramiczną dachówką. Został zbudowany najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX w. tuż przy Al. Marszałka Józefa Piłsudskiego i wytyczonej w latach 90 -tych ubiegłego stulecia ul. Maksymiliana Małachowskiego. Przeznaczenie tego budynku nie jest nam bliżej znane, chociaż wydaje się, że był wybudowany z inicjatywy Maksymiliana Małachowskiego dla robotników zatrudnionych w Jego cegielni. Dlatego też prosimy drogich czytelników o podzielenie się z nami informacjami dot. rozebranego budynku. Najstarsi mieszkańcy Marek mają dużą wiedzę związaną z dziejami naszego miasteczka. W czasie godzinnego rekonesansu po miejscu, w którym stał opisywany budynek natrafiliśmy wraz z Darkiem Chmielewskim na kilka ciekawych eksponatów związanych m.in. z cegielnią Małachowskiego. Na uwagę zasługuje bardzo dobrze zachowany, oryginalny, ceramiczny "gąsior", cegły z logo cegielni Maksymiliana Małachowskiego z napisami w języku rosyjskim, a także niespotykanych rozmiarów oraz wadze cegła (wymiary: 31 cm x 8,5 cm x 16 cm. Standardowa cegła: 26 cm x 7 cm x 13,5 cm). Znaleźliśmy także ceramiczne dreny kanalizacyjne ze stemplem "Pustelnik", płytkę, najprawdopodobniej posadzkową z charakterystyczną gwiazdą na odwrocie. Zamieszczamy też krótką notkę biograficzną o Maksymilianie Małachowskim. Ur. 15.12.1842 r. Pochodził z rodziny szlacheckiej, pieczętującej się herbem "Nałęcz" (pamiątkowa tablica jemu poświęcona, znajduje się w kościele parafii św. Izydora po prawej stronie, przy kiosku parafialnym). Był prezesem budowy mareckiej świątyni oraz czynił starania u władz carskich o wydanie pozwolenie na jej budowę. Do M. Małachowskiego należały cegielnie w Pustelniku I, w których produkowano oprócz cegły również ceramiczną dachówkę (dachówką tą pokryto m.in. dach kościoła katedralnego w Nowogródku obecnie Białoruś) oraz ceramiczne dreny i rury kanalizacyjne. Na budowę kościoła w Markach przeznaczył jako dar kilkadziesiąt tysięcy cegieł. Również dach kościoła, wieża, plebania oraz zabudowania gospodarcze zostały pokryte dachówką pochodzącą z jego cegielni. Dla mieszkańców Marek i okolicznych miejscowości był nie tylko właścicielem cegielni ale także "ludzkim" pracodawcą. Opiekował się najuboższymi. Zmarł 11 stycznia 1905 r.

W dowód zasług dla mareckiej społeczności, na mocy uchwały Rady Miasta Marki, jego imieniem została nazwana jedna z ulic w Markach-Pustelniku.   Opracował Zbigniew Paciorek

Galeria

zdjecie: 71402
fot. 1
fot. 2
fot. 3
fot. 4
fot. 5
fot. 6
fot. 7
fot. 8
fot. 9
fot. 10
fot. 11
fot. 12
fot. 13
fot. 14
fot. 15
fot. 16
fot. 17
fot. 18
fot. 19
fot. 20
fot. 21
fot. 22
fot. 24
zdjecie

Tomasz Paciorek

Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz studiów doktoranckich w zakresie ekonomii w Instytucie Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie. Pracownik w administracji państwowej.

Pasjonat lokalnej historii, autor licznych opracowań na temat Marek, członek Stowarzyszenia Marki-Pustelnik-Struga. Od 2010 r. radny miasta Marki.

Komentarze:

Zastrzeżenie

Opinie publikowane na łamach Portalu Społeczności Marek są prywatnymi opiniami piszących — redakcja Portalu nie ponosi za nie żadnej odpowiedzialności.
Osoby publikujące w artykułach lub zamieszczające w komentarzach wypowiedzi naruszające prawo mogą ponieść z tego tytułu odpowiedzialność karną lub cywilną.

ACTIVENET - strony www, sklepy internetowe - Marki, Warszawa

skocz do góry