22 grudnia 2016 19:08
Przy przy światecznym stole spotykają się przedstawiciele wszystkich pokoleń w rodzinie. Jest to znakomita okazja do wspomnień. Jest wiele tematów do rozmów, opowieści o historii Marek, Pustelnika i Strugi. Warto ocalić je od zapomnienia.
Istnieję trzy wersje podania o budowie modrzewiowego kościoła w Grodzisku. W dwóch wersjach występuje pustelnik od którego ma pochodzić nazwa wsi Pustelnik.
Pierwsza wersja, do której dotarłem, pochodzi z 1854 roku. Opublikowano ją w Pamiętniku Religijno-Moralnym.
Publikuję dodatkowo w całości zamieszczony tam tekst dotyczacy kościoła w Grodzisku, ponieważ zawiera wiele ciekawych informacji które mogą zainteresować czytelników i być może, zainspirować do dalszych poszukiwań.
Istnieje inne podanie, przekazywane od lat, wyjaśniające pochodzenie nazwy Pustelnik. Zamieszczono je w Tygodniku Ilustrowanym z 1875 roku. Nie podano niestety nazwiska autora tej notatki, jedynie skrót F. M. S.
W pierwszej wersji legendy wystąpiła królowa Bona, w drugiej pustelnik, natomiast w trzeciej wersji występuje królowa Bona i pustelnik. Jedynym niezmiennym elementem w każdej wersji jest modrzewiowy kościół w Grodzisku.
Trzecią wersję znajdziemy w książce Zbigniewa Paciorka - Marki,dzieje, tradycja, kultura na stronach 27-28.
"Z Markami i z okolicznymi wioskami związanych jest kilka legend. ... Jedna z nich, chyba najstarsza, opowiada o powstaniu drewnianego kościółka w Grodzisku.... Legenda głosi, że podczas jednego z polowań, w którym brała udział królowa Bona dworzanie nagle stracili ją z oczu, a królowa zgubiła się w rozległej kniei. Błąkając się po leśnych ostępach, napotkała chatkę zamieszkaną przez pustelnika, który tu właśnie, w izolacji od zgiełku ówczesnego świata, w ciszy i samotności, obcując z przyrodą, poszukiwał Boga. Ten nieznany nam z imienia pobożny eremita ponoć udzielił Bonie gościny, opiekując się nią i lecząc, ponieważ królowa się rozchorowała. Gdy już wróciła do zdrowia, ów pustelnik odprowadził ją aż do bram miejskich Warszawy. W dowód wdzięczności za pomoc, opiekę i gościnę, w miejscu, gdzie znajdowała się chata pustelnika, królowa ufundowała modrzewiowy kościółek, wyposażając go w naczynia sakralne i szaty liturgiczne. Później grodziski kościółek stał się miejscem, dokąd w niedziele i święta zmierzała okoliczna ludność z Marek, Siwek, Pustelnika, na nabożeństwa i uroczystości religijne."
Legendy niosą z sobą ładunek emocjonalny i dzięki temu żyją w pamięci pokoleń. Spotkanie przy wigilijnym stole, poza kolędami, może też sprzyjać wspomnieniom z historii rodziny i z dziejów naszej miejscowości.
Takiego ciepłego wieczoru wigilijnego w rodzinnym gronie życzę wszystkim czytelnikom.
Antoni Widomski
Pro Memoria
